Skaler ve Vektörel Nicelikler Test Çöz - 9. Sınıf Fizik Çözümlü Sorular

Fizik biliminde nicelikler, skaler ve vektörel olmak üzere iki temel gruba ayrılır. Skaler nicelikler yalnızca büyüklük ile ifade edilirken, vektörel nicelikler büyüklük, yön ve doğrultu gerektirir. 9. sınıf fizik müfredatında bu konu, öğrencilerin temel fizik kavramlarını anlaması için kritik bir öneme sahiptir. Skaler ve vektörel nicelikler arasındaki farklar, günlük hayattan örneklerle pekiştirilerek öğrenilir. Bu sayede öğrenciler, fiziksel olayları analiz ederken doğru nicelik türünü seçebilir.

• Skaler nicelikler sadece sayı ve birimle ifade edilir (örnek: kütle, sıcaklık).
• Vektörel nicelikler büyüklük, yön ve doğrultu gerektirir (örnek: kuvvet, hız).
• Skaler nicelikler toplanırken cebirsel kurallar uygulanır.
• Vektörel niceliklerin toplamı vektörel yöntemlerle (uç uca ekleme) bulunur.
• Yer değiştirme vektörel, alınan yol ise skaler bir niceliktir.
• Vektörlerin bileşenleri ayrıştırılarak hesaplama yapılabilir.
• Skaler niceliklerde yön ve doğrultu önemsizdir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Ayşe, okul bahçesinde top oynarken topun hareketini gözlemliyor. Topun 5 saniyede 20 metre yer değiştirdiğini fark ediyor. Ancak topun aldığı yol 25 metre olarak ölçülüyor. Buna göre topun hareketi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Topun sürati 4 m/s'dir.
B) Topun hızı 5 m/s'dir.
C) Topun yer değiştirmesi skaler bir büyüklüktür.
D) Topun aldığı yol vektörel bir büyüklüktür.
E) Topun hızı ve sürati aynıdır.
Çözüm: Sürat = alınan yol / zaman = 25/5 = 5 m/s. Hız = yer değiştirme / zaman = 20/5 = 4 m/s. Yer değiştirme vektörel, alınan yol skalerdir. Doğru cevap A'dır.

2. soru: Mehmet, 3 N kuvvetle kuzeye, 4 N kuvvetle doğuya itilen bir kutuyu gözlemliyor. Buna göre kutunun dengelenmesi için hangi kuvvet uygulanmalıdır?
A) 5 N güneybatı
B) 5 N kuzeydoğu
C) 5 N güneydoğu
D) 5 N kuzeybatı
E) 5 N güney
Çözüm: Bileşke kuvvet √(3²+4²)=5 N kuzeydoğu yönündedir. Dengeleyici kuvvet 5 N güneybatı olmalıdır. Doğru cevap A'dır.

3. soru: Bir bisikletli 10 m/s sabit süratle dairesel pistte hareket ediyor. 2 dakika sonra başlangıç noktasına geri dönüyor. Buna göre bisikletlinin hareketi için ne söylenebilir?
A) Ortalama hızı 10 m/s'dir
B) Ortalama sürati 0 m/s'dir
C) Yer değiştirmesi pistin çevresine eşittir
D) Ortalama hızı 0 m/s'dir
E) Aldığı yol sıfırdır
Çözüm: Başlangıç ve bitiş noktası aynı olduğu için yer değiştirme sıfırdır. Hız=yer değiştirme/zaman=0. Sürat=alınan yol/zaman=10 m/s. Doğru cevap D'dir.

4. soru: Bir uçak 300 km/saat hızla kuzeye, rüzgar ise 50 km/saat hızla batıya esiyor. Uçağın yere göre hızı nedir?
A) 250 km/s kuzeybatı
B) 350 km/s kuzey
C) 304,1 km/s kuzeybatı
D) 304,1 km/s kuzey
E) 350 km/s kuzeybatı
Çözüm: Bileşke hız √(300²+50²)=304,1 km/s kuzeybatı yönündedir. Doğru cevap C'dir.

5. soru: Bir asansör 2 m/s² ivmeyle yukarı hareket ederken içindeki 50 kg'lık bir çocuğun tartıda okunan ağırlığı ne olur? (g=10 m/s²)
A) 400 N
B) 500 N
C) 600 N
D) 100 N
E) 50 N
Çözüm: Görünen ağırlık = m(g+a) = 50(10+2) = 600 N. Doğru cevap C'dir.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf skaler vektörel test çöz, skaler ve vektörel nicelikler test soruları, 9. sınıf fizik testleri, yeni müfredat test çöz, kazanım testleri 9. sınıf