Kaldırma Kuvveti Test Çöz 9. Sınıf Fizik Soruları Cevapları
9. sınıf Fizik dersinin önemli konularından biri olan Kaldırma Kuvveti, sıvıların cisimlere uyguladığı yukarı yönlü kuvveti inceler. Bu kavram, günlük hayatta birçok olayın temelini oluşturur ve Arşimet prensibiyle açıklanır. Konu, öğrencilere sıvıların davranışını ve cisimlerin yüzme, batma veya askıda kalma durumlarını anlama fırsatı sunar.
- Kaldırma kuvveti, sıvı içine batan cisimlere uygulanan yukarı yönlü net kuvvettir.
- Arşimet prensibine göre, kaldırma kuvveti cismin yer değiştirdiği sıvının ağırlığına eşittir.
- Cisimlerin yoğunluğu, sıvının yoğunluğundan küçükse yüzer, büyükse batar, eşitse askıda kalır.
- Kaldırma kuvveti, cismin batan hacmi ve sıvının yoğunluğuyla doğru orantılıdır.
- Yüzey alanı veya şekil, kaldırma kuvvetini etkilemez; sadece batan hacim önemlidir.
- Kaldırma kuvveti hesaplanırken Fk = Vbatan · dsıvı · g formülü kullanılır.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. soru: Bir öğrenci, tatil için gittiği deniz kenarında tahta bir blok buluyor. Bloğun boyutları 20 cm x 30 cm x 50 cm ve yoğunluğu 0,6 g/cm³'tür. Bloğu suya bıraktığında suyun yoğunluğu 1 g/cm³ olduğuna göre, blok suyun yüzeyinde ne kadar yüksekte kalır?
A) 8 cm
B) 12 cm
C) 15 cm
D) 18 cm
E) 20 cm
Çözüm: Bloğun hacmi = 20x30x50 = 30000 cm³. Kütlesi = 0,6x30000 = 18000 g. Batan hacim = 18000/1 = 18000 cm³. Batan yükseklik = 18000/(20x30) = 30 cm. Yüzen kısım = 50-30 = 20 cm. Doğru cevap E'dir.
2. soru: Bir inşaat işçisi, su dolu bir havuzda çalışırken 5 kg'lık bir beton blok taşıyor. Bloğun yoğunluğu 2,5 g/cm³ ve suyun yoğunluğu 1 g/cm³'tür. İşçi bloğu suyun içinde taşırken hissettiği görünür ağırlık kaç Newton'dur? (g=10 m/s²)
A) 20 N
B) 30 N
C) 40 N
D) 50 N
E) 60 N
Çözüm: Bloğun hacmi = 5000/2,5 = 2000 cm³. Kaldırma kuvveti = 2000x1x10/1000 = 20 N. Görünür ağırlık = 50-20 = 30 N. Doğru cevap B'dir.
3. soru: Bir bilim fuarında öğrenciler, içi su dolu bir kaba farklı cisimler atarak kaldırma kuvvetini ölçüyorlar. 500 cm³ hacimli bir cisim suya bırakıldığında 3 N kaldırma kuvveti oluşuyor. Buna göre kullanılan sıvının yoğunluğu kaç g/cm³'tür? (g=10 m/s²)
A) 0,4
B) 0,6
C) 0,8
D) 1,0
E) 1,2
Çözüm: Kaldırma kuvveti = Vbatan x dsıvı x g. 3 = 0,0005 x dsıvı x 10. dsıvı = 600 kg/m³ = 0,6 g/cm³. Doğru cevap B'dir.
4. soru: Bir yüzme havuzunda 60 kg kütleli bir cankurtaran, suyun üzerinde durmaktadır. Cankurtaranın vücut yoğunluğu 0,95 g/cm³ olduğuna göre, vücudunun suyun dışında kalan kısmının hacmi kaç cm³'tür? (Suyun yoğunluğu=1 g/cm³)
A) 2000
B) 3000
C) 4000
D) 5000
E) 6000
Çözüm: Toplam hacim = 60000/0,95 ≈ 63158 cm³. Batan hacim = 60000/1 = 60000 cm³. Yüzen hacim = 63158-60000 = 3158 cm³ ≈ 3000 cm³. Doğru cevap B'dir.
5. soru: Bir baloncu, 0,2 g/cm³ yoğunluğundaki helyum gazıyla doldurduğu balonu serbest bırakıyor. Balonun hacmi 5 m³ ve ağırlığı 2 kg'dır. Havanın yoğunluğu 1,2 kg/m³ olduğuna göre, balonun havada yükselirken taşıyabileceği maksimum yük kaç kg'dır?
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
E) 7
Çözüm: Helyum kütlesi = 0,2x1000x5 = 1000 g = 1 kg. Toplam kaldırma = 1,2x5 = 6 kg. Taşınabilir yük = 6-(2+1) = 3 kg. Doğru cevap A'dır.
6. soru: Bir gölün kenarında duran çocuk, 2 dm³ hacminde bir taşı suya atıyor. Taş suyun dibine battığına göre, taşın yoğunluğu için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (Suyun yoğunluğu=1 g/cm³)
A) 0,8 g/cm³
B) 1,0 g/cm³
C) 1,2 g/cm³
D) 1,5 g/cm³
E) 2,0 g/cm³
Çözüm: Taş battığına göre yoğunluğu sudan büyük olmalıdır. Suyun yoğunluğu 1 g/cm³ olduğundan, doğru cevap 1'den büyük olan seçeneklerdir. En küçük olası değer C seçeneğidir (1,2 g/cm³). Doğru cevap C'dir.
7. soru: Bir laboratuvar deneyinde öğrenciler, içinde farklı sıvılar bulunan kaplara aynı cismi atıyorlar. Cisim birinci sıvıda tamamen batarken, ikinci sıvıda yarısı batıyor, üçüncü sıvıda ise tamamen yüzüyor. Buna göre sıvıların yoğunlukları arasındaki ilişki nasıldır?
A) d1 < d2 < d3
B) d1 = d2 = d3
C) d3 < d2 < d1
D) d2 < d1 < d3
E) d3 < d1 < d2
Çözüm: Tamamen batma: dcisim > d1. Yarı batma: dcisim = 2xd2. Tam yüzme: dcisim < d3. Bu durumda d1 < d2 < d3 olmalıdır. Doğru cevap A'dır.
Anahtar Kelimeler: 9. sınıf kaldırma kuvveti test çöz, fizik kazanım testleri, yeni nesil test soruları, yazılı hazırlık testleri, lise 1 kaldırma kuvveti soruları