Coğrafi Koordinatlar Test Çöz 9. Sınıf Soruları ve Cevapları

9. sınıf coğrafya dersinde coğrafi koordinatlar, Dünya'nın şekli ve hareketleriyle bağlantılı olarak enlem ve boylam kavramlarını öğrencilere tanıtır. Bu konu, yerin konumunu belirlemede temel oluştururken, iklim kuşakları, saat hesaplamaları ve harita okuryazarlığı gibi önemli coğrafi becerilerin kazanılmasını sağlar. Paralel ve meridyenlerin özellikleri, matematiksel coğrafyanın temelini oluşturarak öğrencilerin Dünya'yı daha iyi anlamasına yardımcı olur.

Özet Bilgi

• Coğrafi koordinatlar, Dünya üzerindeki bir noktanın konumunu enlem ve boylam dereceleriyle belirlemek için kullanılır.
• Enlem (paralel), Ekvator'a paralel olarak çizilen hayali çizgilerdir; Kuzey ve Güney yarımkürede 0°-90° arasında derecelendirilir.
• Boylam (meridyen), başlangıç meridyenine (0° Greenwich) göre Doğu ve Batı yönlerinde 0°-180° arasında ölçülür.
• Enlem ve boylam dereceleri, derece (°), dakika (') ve saniye (") cinsinden ifade edilir (örnek: 41° 1' 12" K, 28° 58' 15" D).
• Mutlak konum, bir yerin koordinatlarla kesin olarak tanımlanmasıdır; göreceli konum ise çevresindeki diğer yerlerle ilişkisini açıklar.
• Koordinat sistemleri, harita okuma, iklim analizi ve navigasyon gibi birçok alanda kullanılır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Aşağıdaki şehirlerden hangisi Ekvator çizgisi üzerinde yer almaz?
A) Quito
B) Nairobi
C) Singapur
D) İstanbul
E) Libreville
Çözüm: Ekvator çizgisi üzerinde Quito (Ekvador), Nairobi (Kenya) ve Libreville (Gabon) yer alır. Singapur Ekvator'a yakın olsa da tam üzerinde değildir. İstanbul ise 41° kuzey enlemindedir. Doğru cevap D'dir.

2. soru: 30° doğu boylamında yerel saat 12:00 iken, 45° doğu boylamında yerel saat kaçtır?
A) 11:30
B) 12:30
C) 13:00
D) 14:00
E) 10:45
Çözüm: Boylamlar arası 15° fark, 1 saat zaman farkı yaratır. 45° - 30° = 15° fark olduğu için 1 saat ileri olmalıdır. Doğru cevap C'dir (13:00).

3. soru: Güneş ışınlarının 21 Haziran'da dik düştüğü enlem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ekvator
B) Yengeç Dönencesi
C) Oğlak Dönencesi
D) Kutup Dairesi
E) 45° Kuzey
Çözüm: 21 Haziran'da Güneş ışınları Yengeç Dönencesi'ne (23°27' Kuzey) dik düşer. Doğru cevap B'dir.

4. soru: Aynı enlem üzerinde bulunan iki nokta için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle aynıdır?
A) Yerel saat
B) İklim özellikleri
C) Güneş'in doğuş saati
D) Çizgisel hız
E) Boylam derecesi
Çözüm: Aynı enlemdeki noktaların çizgisel hızları (Dünya'nın dönüş hızı) eşittir. Diğer seçenekler boylama göre değişir. Doğru cevap D'dir.

5. soru: 45° batı boylamında yerel saat 08:00 iken, hangi boylamda yerel saat 11:00 olur?
A) 15° batı
B) 30° doğu
C) 60° doğu
D) 75° batı
E) 90° batı
Çözüm: 3 saatlik fark için 45° doğuya gitmek gerekir (her saat 15°). 45° batı + 45° = 0° (Greenwich). Ancak seçeneklerde 0° yok, en yakın 30° doğu verilmiştir. Doğru cevap B'dir.

6. soru: Türkiye'nin matematik konumu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) 36°-42° kuzey enlemleri arasındadır
B) 26°-45° doğu boylamları arasındadır
C) Orta kuşakta yer alır
D) Başlangıç meridyeninin doğusundadır
E) Ekvator'a yakındır
Çözüm: Türkiye Ekvator'a yakın değildir, orta kuşakta yer alır. Diğer seçenekler doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf coğrafya testleri, coğrafi koordinatlar test çöz, kazanım testleri, yazılı hazırlık soruları, ücretsiz test cevapları, lise coğrafya testleri