Mekansal Bilgi Teknolojileri Testleri Çöz, Test Soruları Cevapları 9. Sınıf Coğrafya
9. Sınıf Coğrafya Dersi'nin 2. ünitesi olan "Mekansal Bilgi Teknolojileri", coğrafi verilerin toplanması, analizi ve görselleştirilmesinde kullanılan modern teknolojileri ele alır. Bu ünitede, haritalama sistemleri, uzaktan algılama, coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve küresel konumlandırma sistemleri (GPS) gibi araçların işlevleri ve uygulama alanları incelenir. Konu, doğal ve beşeri çevrenin daha iyi anlaşılması için teknolojinin coğrafyayla nasıl entegre edildiğini gösterir. Öğrenciler, bu teknolojilerin günlük hayattaki kullanımını keşfederek mekansal verilerin önemini kavrar.
Özet Bilgi
- Mekansal Bilgi Teknolojileri, coğrafi verilerin toplanması, depolanması, işlenmesi ve görselleştirilmesini sağlayan sistemlerdir.
- CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri), mekansal verileri analiz ederek haritalama ve karar destek süreçlerinde kullanılır.
- Uzaktan Algılama, uydu ve hava araçlarıyla yeryüzüne ait verilerin toplanmasını sağlar (örneğin: meteoroloji, tarım).
- Küresel Konumlama Sistemi (GPS), dünya üzerinde kesin konum belirleme için uydu tabanlı bir teknolojidir.
- Sayısal Haritalar, geleneksel haritaların bilgisayar ortamında işlenmiş ve güncellenebilir halidir.
- Mekansal veriler, şehir planlama, afet yönetimi ve çevre analizleri gibi alanlarda kullanılır.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. soru: Aşağıdakilerden hangisi Mekansal Bilgi Teknolojileri kapsamında kullanılan araçlardan biri değildir?
A) GPS (Küresel Konumlandırma Sistemi)
B) GIS (Coğrafi Bilgi Sistemleri)
C) Radar sistemleri
D) Dijital termometre
E) Uzaktan algılama teknolojileri
Çözüm: Mekansal bilgi teknolojileri, konum temelli veri toplama ve analiz için kullanılır. Dijital termometre sıcaklık ölçümü yapar ve mekansal veri ile doğrudan ilişkili değildir. Doğru cevap D'dir.
2. soru: Bir şehir planlamacısı, yeni bir parkın yer seçiminde hangi Mekansal Bilgi Teknolojisi aracını kullanarak nüfus yoğunluğu ve ulaşım ağlarını analiz edebilir?
A) GPS
B) GIS
C) Drone görüntüleri
D) Topografik haritalar
E) Meteoroloji uyduları
Çözüm: GIS (Coğrafi Bilgi Sistemleri), mekansal verileri katmanlar halinde analiz etmek için en uygun araçtır. Nüfus ve ulaşım verilerini entegre ederek karar destek sağlar. Doğru cevap B'dir.
3. soru: Uzaktan algılama teknolojisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Uydu görüntüleri ile tarım alanları izlenebilir.
B) Orman yangınlarının yayılımı tespit edilebilir.
C) Yeraltı su kaynaklarının derinliği ölçülebilir.
D) Kentsel dönüşüm projeleri için veri sağlanabilir.
E) İklim değişikliği etkileri analiz edilebilir.
Çözüm: Uzaktan algılama, yüzey özelliklerini inceleyebilir ancak yeraltı su derinliği gibi verileri doğrudan ölçemez. Doğru cevap C'dir.
4. soru: GPS teknolojisinin çalışma prensibi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Yalnızca askeri amaçlarla kullanılır.
B) En az 5 uydudan sinyal alınması gerekir.
C) Konum belirlemede manyetik alanlardan yararlanır.
D) Uydularla zaman senkronizasyonu esasına dayanır.
E) Sadece karasal alanlarda kullanılabilir.
Çözüm: GPS, uydularla zaman senkronizasyonu ve sinyal gecikmesi hesaplarıyla konum belirler. En az 4 uydu gereklidir ve sivil/askeri kullanımı vardır. Doğru cevap D'dir.
5. soru: Aşağıdaki senaryolardan hangisinde Mekansal Bilgi Teknolojileri'nin kullanımı en az etkilidir?
A) Afet sonrası hasar tespiti
B) Tarım alanlarında verim analizi
C) Bir mağazada günlük satış raporu hazırlama
D) Doğal yaşam alanlarının korunması
E) İçme suyu şebekesinin planlanması
Çözüm: Mağaza satış raporları mekansal veri gerektirmez ve diğer seçeneklerin aksine konum temelli analizle doğrudan ilişkili değildir. Doğru cevap C'dir.
6. soru: GIS yazılımlarında "katman" kavramı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Farklı veri türleri (yollar, binalar) ayrı katmanlarda gösterilebilir.
B) Katmanlar üst üste bindirilerek analiz yapılabilir.
C) Her katman tek bir veri tipi içermelidir.
D) Katmanlar bağımsız olarak güncellenebilir.
E) Raster ve vektör katmanlar aynı projede kullanılamaz.
Çözüm: GIS projelerinde raster (piksel tabanlı) ve vektör (çizgi tabanlı) katmanlar birlikte kullanılabilir. Örneğin uydu görüntüsü (raster) üzerine yol ağı (vektör) eklenebilir. Doğru cevap E'dir.