Vektörlerin Toplanması Test Çöz 9. Sınıf Fizik Soruları ve Cevapları

9. sınıf fizik dersinde vektörlerin toplanması, temel fizik kavramlarından biri olarak öğrencilerin karşısına çıkar. Vektörler, büyüklük ve yön özelliklerine sahip fiziksel niceliklerdir ve bunların toplanması, farklı yönlerdeki etkilerin bileşkesini bulmayı gerektirir. Bu konu, kuvvet, hız ve ivme gibi birçok fiziksel olayın analizinde önemli bir rol oynar. Öğrenciler, vektörleri grafiksel ve analitik yöntemlerle toplamayı öğrenerek problem çözme becerilerini geliştirir. Bu temel bilgi, ilerleyen konular için sağlam bir zemin oluşturur.

Özet Bilgi

• Vektörler, büyüklük (şiddet) ve yön ile tanımlanan fiziksel niceliklerdir.
• Vektörlerin toplanmasında üç yöntem kullanılır: Uç uca ekleme, paralelkenar yöntemi ve bileşenlere ayırma.
• Uç uca ekleme yönteminde vektörlerin başlangıç ve bitiş noktaları birleştirilerek bileşke vektör bulunur.
• Paralelkenar yönteminde, iki vektörün başlangıç noktaları birleştirilir ve paralelkenar tamamlanarak bileşke köşegen çizilir.
• Bileşenlere ayırma yönteminde vektörler x ve y eksenlerindeki dik bileşenlerine ayrılarak toplanır.
• Bileşke vektörün büyüklüğü ve yönü, Pisagor teoremi veya trigonometrik fonksiyonlarla hesaplanabilir.
• Aynı yönlü vektörlerin toplamı aritmetik, zıt yönlülerin ise çıkarma işlemiyle bulunur.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Aynı düzlemde bulunan iki vektör, A = 3 birim doğu ve B = 4 birim kuzey olarak verilmiştir. Bu iki vektörün bileşkesinin büyüklüğü kaç birimdir?
A) 5 birim
B) 6 birim
C) 7 birim
D) 8 birim
E) 9 birim
Çözüm: Bileşke vektör, dik bileşenlerin toplamıdır. R = √(3² + 4²) = 5 birim. Doğru cevap A'dır.

2. soru: Bir öğrenci, 6 birim batı ve 8 birim güney yönünde iki vektör çiziyor. Bu vektörlerin bileşkesinin yönü nedir?
A) 53° güneybatı
B) 37° güneybatı
C) 45° kuzeybatı
D) 60° güneydoğu
E) 30° kuzeydoğu
Çözüm: tanθ = 8/6 = 4/3 ⇒ θ ≈ 53°. Yön güneybatıdır. Doğru cevap A'dır.

3. soru: A = 5 birim kuzey ve B = 12 birim doğu vektörlerinin toplamı olan bileşke vektörün büyüklüğü kaçtır?
A) 13 birim
B) 15 birim
C) 17 birim
D) 10 birim
E) 20 birim
Çözüm: R = √(5² + 12²) = 13 birim. Doğru cevap A'dır.

4. soru: 10 birim büyüklüğündeki bir vektör, x-ekseni ile 60° açı yapmaktadır. Vektörün yatay bileşeni kaç birimdir?
A) 5
B) 5√3
C) 10
D) 10√3
E) 20
Çözüm: F_x = F·cos60° = 10·0.5 = 5 birim. Doğru cevap A'dır.

5. soru: Aynı doğrultulu ve zıt yönlü 7 birim ve 3 birim büyüklüğündeki iki vektörün bileşkesi kaç birimdir?
A) 10
B) 4
C) 5
D) 2
E) 1
Çözüm: R = 7 - 3 = 4 birim (büyük olanın yönünde). Doğru cevap B'dir.

6. soru: Bir vektörün dikey bileşeni 8 birim, yatay bileşeni 6 birimdir. Bu vektörün eksenlerle yaptığı açılar kaç derecedir? (sin53°≈0.8, cos53°≈0.6)
A) 30° ve 60°
B) 45° ve 45°
C) 37° ve 53°
D) 20° ve 70°
E) 15° ve 75°
Çözüm: tanθ = 8/6 ⇒ θ ≈ 53°. Diğer açı 37° olur. Doğru cevap C'dir.

7. soru: Şekildeki karede A köşesinden B köşesine 5 birimlik bir vektör çizilmiştir. Aynı karede A'dan C'ye (çapraz) olan vektörün büyüklüğü kaç birimdir?
A) 5√2
B) 10
C) 5√3
D) 15
E) 20
Çözüm: Karenin kenarı 5 birimse, köşegen 5√2 birim olur. Doğru cevap A'dır.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf vektörler testi, vektörlerin toplanması soruları, fizik kazanım testleri, yazılı hazırlık test çöz, ücretsiz test soruları