Temel Ve Türetilmiş Nicelikler Test Çöz 9. Sınıf Fizik Kuvvetler

9. sınıf fizik dersinde temel ve türetilmiş nicelikler, fiziğin önemli yapı taşlarından biridir. Temel nicelikler (uzunluk, kütle, zaman gibi) doğrudan ölçülebilirken, türetilmiş nicelikler (kuvvet, hız, ivme gibi) bunların kombinasyonuyla elde edilir. Kuvvet, özellikle dinamik ve statik konularının temelini oluşturan türetilmiş bir büyüklüktür. Bu konu, öğrencilerin fiziksel olayları anlaması ve matematiksel ilişkileri kavraması için kritik bir adımdır.

Özet Bilgi

• Temel Nicelikler: Fizikte başka büyüklüklerle tanımlanamayan, doğrudan ölçülebilen büyüklüklerdir (örnek: uzunluk, kütle, zaman).
• Türetilmiş Nicelikler: Temel niceliklerin kombinasyonuyla elde edilen büyüklüklerdir (örnek: hız, kuvvet, enerji).
• Kuvvet: Türetilmiş bir niceliktir, birimi Newton (N) olup formülü F = m · a (kütle × ivme) ile hesaplanır.
• Vektörel Büyüklük: Kuvvetin yönü, doğrultusu ve şiddeti vardır; vektörle gösterilir.
• Dengelenmiş Kuvvetler: Bileşkesi sıfır olan kuvvetler, cisimlerin hareket durumunu değiştirmez.
• Dengelenmemiş Kuvvetler: Net kuvvet sıfırdan farklıysa cisim ivmeli hareket yapar.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Aşağıdaki niceliklerden hangisi temel nicelik değildir?
A) Kütle
B) Zaman
C) Hız
D) Uzunluk
E) Sıcaklık
Çözüm: Temel nicelikler kütle, zaman, uzunluk, sıcaklık gibi başka niceliklerle tanımlanamayan büyüklüklerdir. Hız ise uzunluğun zamana bölünmesiyle elde edilen türetilmiş bir niceliktir. Doğru cevap C'dir.

2. soru: Bir cisme etki eden net kuvvet 10 N'dur. Cismin kütlesi 2 kg olduğuna göre ivmesi kaç m/s²'dir?
A) 0,2
B) 2
C) 5
D) 10
E) 20
Çözüm: Newton'un ikinci yasasına göre F = m.a'dır. Buna göre a = F/m = 10/2 = 5 m/s² bulunur. Doğru cevap C'dir.

3. soru: Aşağıdakilerden hangisi türetilmiş bir niceliktir?
A) Elektrik akımı
B) Madde miktarı
C) Işık şiddeti
D) Basınç
E) Sıcaklık
Çözüm: Basınç, kuvvetin alana bölünmesiyle elde edilen türetilmiş bir niceliktir. Diğer seçenekler temel niceliklerdir. Doğru cevap D'dir.

4. soru: 5 kg kütleli bir cisme 20 N'luk bir kuvvet uygulanıyor. Cismin ivmesi kaç m/s² olur?
A) 0,25
B) 1
C) 4
D) 10
E) 100
Çözüm: F = m.a formülünden a = F/m = 20/5 = 4 m/s² bulunur. Doğru cevap C'dir.

5. soru: Aşağıdaki kuvvetlerden hangisi temas gerektirmeyen bir kuvvettir?
A) Sürtünme kuvveti
B) Normal kuvvet
C) Gerilme kuvveti
D) Manyetik kuvvet
E) İtme kuvveti
Çözüm: Manyetik kuvvet, temas gerektirmeyen bir kuvvettir. Diğer seçenekler temas gerektiren kuvvetlerdir. Doğru cevap D'dir.

6. soru: Bir cisim 50 N'luk bir kuvvetle çekildiğinde 2 m/s² ivme kazanıyor. Cismin kütlesi kaç kg'dır?
A) 5
B) 10
C) 20
D) 25
E) 50
Çözüm: F = m.a formülünden m = F/a = 50/2 = 25 kg bulunur. Doğru cevap D'dir.

Anahtar Kelimeler: Temel Ve Türetilmiş Nicelikler Test Çöz 9. Sınıf Fizik Kuvvetler