Tam Gölgenin Oluşumu Test Çöz 5. Sınıf Fen Bilimleri Çözümlü Sorular

5. sınıf Fen Bilimleri dersinde "Tam Gölge ve Tam Gölgenin Oluşumu" konusu, ışığın doğrusal yayılması ve opak maddelerin ışığı geçirmemesiyle ilişkilidir. Bu konuda, bir ışık kaynağı önüne konulan cismin arkasında oluşan karanlık alanın nasıl meydana geldiği incelenir. Işık kaynağının konumu, cismin büyüklüğü ve ekranın uzaklığı gibi faktörler, gölgenin boyutunu ve şeklini etkiler. Öğrenciler, bu temel prensipleri öğrenerek günlük hayattaki gölge oluşumlarını daha iyi anlayabilirler.

Özet Bilgi

• Tam gölge, ışık kaynağından gelen ışınların opak (saydam olmayan) cisimler tarafından engellenmesi sonucu oluşur.
• Tam gölgenin şekli ve büyüklüğü, ışık kaynağının konumuna, cismin şekline ve perde (ekran) ile olan mesafesine bağlıdır.
• Işık kaynağı cisme yaklaştıkça gölge büyür, uzaklaştıkça küçülür.
• Cisim perdeye yaklaştıkça gölge küçülür, uzaklaştıkça büyür.
• Tam gölge oluşumu için ışık kaynağı, opak cisim ve perde (ekran) gereklidir.
• Güneş ve Ay tutulmaları, tam gölge ve yarı gölge olaylarına örnektir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Ayşe, güneşli bir günde elindeki dikdörtgen şeklindeki kartonu yere paralel olarak tutuyor. Kartonun arkasında oluşan gölgenin şekli nasıl olur?
A) Daire şeklinde
B) Üçgen şeklinde
C) Dikdörtgen şeklinde
D) Eliptik şeklinde
Çözüm: Işık kaynağından gelen ışınlar nesnenin şeklini yansıtır. Karton dikdörtgen olduğu için gölgesi de dikdörtgen olacaktır. Doğru cevap C'dir.

2. soru: Bir tam gölgenin oluşabilmesi için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle gereklidir?
A) Işık kaynağının çok parlak olması
B) Işık kaynağı ile perde arasında opak bir cisim olması
C) Ortamın tamamen karanlık olması
D) Işık kaynağının hareketli olması
Çözüm: Tam gölge, ışık kaynağı ile ekran arasında opak bir cisim olduğunda oluşur. Diğer şıklar zorunlu değildir. Doğru cevap B'dir.

3. soru: Güneş tutulması sırasında Dünya'ya düşen tam gölge hangi cisim tarafından oluşturulur?
A) Ay
B) Dünya
C) Güneş
D) Diğer gezegenler
Çözüm: Güneş tutulmasında Ay, Güneş ile Dünya arasına girerek tam gölge oluşturur. Doğru cevap A'dır.

4. soru: Bir cisim ile perde arasındaki mesafe artırılırsa, cismin gölgesi nasıl değişir?
A) Büyür
B) Küçülür
C) Şekli değişir
D) Aynı kalır
Çözüm: Cisim perdeden uzaklaştıkça gölge büyür. Doğru cevap A'dır.

5. soru: Aşağıdaki durumlardan hangisinde tam gölge oluşmaz?
A) El feneri ile duvara tutulan opak bir kitap
B) Şeffaf bir cam bardağın güneş altında bırakılması
C) Saydam olmayan bir topun lamba önüne konması
D) Karton kutunun projektör ışığı altında tutulması
Çözüm: Şeffaf cisimler ışığı geçirdiği için tam gölge oluşturmaz. Doğru cevap B'dir.

6. soru: Işık kaynağı cisme yaklaştırıldığında gölgenin büyüklüğü nasıl değişir?
A) Artar
B) Azalır
C) Değişmez
D) Önce artar sonra azalır
Çözüm: Işık kaynağı cisme yaklaştıkça gölge büyür. Doğru cevap A'dır.

7. soru: Aynı büyüklükteki iki cisimden biri beyaz, diğeri siyah renktedir. Hangisinin gölgesi daha belirgindir?
A) Beyaz cismin
B) Siyah cismin
C) İkisinin de gölgesi aynıdır
D) Renk gölgeyi etkilemez
Çözüm: Renk, opaklığı değiştirmez. Her ikisi de aynı opaklıkta olduğu için gölgeleri aynıdır. Doğru cevap C'dir.

8. soru: Bir tam gölgenin oluşması için ışık kaynağının özelliği ne olmalıdır?
A) Noktasal olmalı
B) Renkli olmalı
C) Hareketli olmalı
D) Büyük olmalı
Çözüm: Noktasal ışık kaynakları net tam gölge oluşturur. Doğru cevap A'dır.

Anahtar Kelimeler: 5. sınıf tam gölge test çöz, tam gölge oluşumu soruları, fen bilimleri kazanım testleri, yeni nesil test soruları, yazılı hazırlık testleri