Ampul Parlaklığını Etkileyen Değişkenler Test Çöz 5. Sınıf Fen Bilimleri
5. sınıf Fen Bilimleri dersinde basit bir elektrik devresinde ampul parlaklığını etkileyen değişkenler, öğrencilerin temel elektrik kavramlarını anlaması için önemli bir konudur. Bu konuda, devre elemanlarının nasıl çalıştığı ve ampulün parlaklığının hangi faktörlere bağlı olduğu incelenir. Öğrenciler, pil sayısı, iletkenin uzunluğu, tel kalınlığı gibi değişkenlerin etkilerini gözlemleyerek bilimsel süreç becerilerini geliştirir. Bu temel bilgiler, ilerideki karmaşık devre konularına da hazırlık sağlar.
- Pil sayısı arttıkça ampul parlaklığı artar.
- Pillerin seri bağlanması parlaklığı artırır, paralel bağlanması değiştirmez.
- İletken telin uzunluğu arttıkça parlaklık azalır.
- Tel kalınlığı arttıkça ampul daha parlak yanar.
- Devreye eklenen ampul sayısı arttıkça parlaklık azalır.
- Anahtar açıkken devre çalışmaz, ampul yanmaz.
- Bağlantı kablolarının gevşek olması parlaklığı düşürür.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. soru: Ayşe, fen bilgisi dersinde basit bir elektrik devresi kuruyor. Devrede bir pil, iki adet ampul ve bağlantı kabloları bulunuyor. Ayşe, ampullerin parlaklığının değişmesi için aşağıdaki değişikliklerden hangisini yaparsa ampuller daha parlak yanar?
A) Pil sayısını artırmak
B) Bağlantı kablolarını uzatmak
C) Ampul sayısını artırmak
D) Devreye bir anahtar eklemek
Çözüm: Ampul parlaklığını artırmak için devredeki gerilimi artırmak gerekir. Pil sayısını artırmak gerilimi artıracağından ampuller daha parlak yanar. Doğru cevap A'dır.
2. soru: Mehmet, evdeki lambaların neden bazılarının daha parlak, bazılarının daha sönük yandığını merak ediyor. Annesi ona lambaların parlaklığının devredeki dirençle ilişkili olduğunu söylüyor. Mehmet, aşağıdaki durumlardan hangisinde ampulün parlaklığı artar?
A) Devreye seri bağlı ampul eklemek
B) Devredeki pilin gerilimini azaltmak
C) Devredeki direnci azaltmak
D) Bağlantı kablolarını kalınlaştırmak
Çözüm: Ampul parlaklığı, devredeki direnç azaldığında artar. Direnç azalırsa akım artar ve ampul daha parlak yanar. Doğru cevap C'dir.
3. soru: Zeynep, ödev için basit bir elektrik devresi hazırlıyor. Devrede bir pil, bir ampul ve bir reosta (ayarlı direnç) bulunuyor. Zeynep reostanın sürgüsünü hareket ettirdiğinde ampulün parlaklığının değiştiğini gözlemliyor. Reostanın sürgüsünü hangi yönde hareket ettirirse ampul daha parlak yanar?
A) Direnç telinin uzunluğunu artıracak yönde
B) Direnç telinin uzunluğunu azaltacak yönde
C) Reostanın konumunu değiştirmeden sabit tutarak
D) Reostayı devreden çıkararak
Çözüm: Reostanın sürgüsünü direnç telinin uzunluğunu azaltacak yönde hareket ettirmek, direnci azaltır ve ampul daha parlak yanar. Doğru cevap B'dir.
4. soru: Eren, el fenerinin pilini değiştirdiğinde fenerin daha parlak yandığını fark ediyor. Eski pil 1,5 volt, yeni pil ise 3 voltluk. Eren bu durumu fen bilgisi öğretmenine sorduğunda öğretmeni aşağıdakilerden hangisini söylemiş olabilir?
A) Pilin voltajı arttığı için devredeki akım artmış ve ampul parlaklığı artmıştır.
B) Pilin boyutu büyüdüğü için ampul daha parlak yanmıştır.
C) Yeni pil daha hafif olduğu için ampul parlaklığı artmıştır.
D) Pilin markası değiştiği için ampul parlaklığı artmıştır.
Çözüm: Pilin voltajı arttığında devredeki akım artar ve ampul daha parlak yanar. Doğru cevap A'dır.
Anahtar Kelimeler: 5. sınıf elektrik devresi test çöz, ampul parlaklığı test soruları, basit elektrik devresi kazanım testleri, yeni nesil fen testleri, 5. sınıf fen bilimleri testleri