Molekül Polarlığı ve Apolarlığı Test Çöz 9. Sınıf Soruları ve Cevapları

9. sınıf kimya dersinde molekül polarlığı ve apolarlığı, kimyasal bağların ve moleküllerin yapısını anlamada önemli bir konudur. Bu konu, moleküllerin elektron dağılımına ve geometrik şekillerine bağlı olarak polar veya apolar özellikler gösterebileceğini açıklar. Polar moleküller, eşit olmayan elektron paylaşımı nedeniyle kısmi yükler taşırken, apolar moleküllerde elektronlar simetrik dağılır. Bu temel kavramlar, kimyasal reaksiyonların ve moleküller arası etkileşimlerin anlaşılmasında kritik bir rol oynar.

• Polar moleküller, elektronların eşit olmayan dağılımı sonucu kısmi pozitif ve negatif yük bölgelerine sahiptir.
• Apolar moleküllerde elektron dağılımı simetriktir ve net bir dipol momenti yoktur.
• Molekülün polaritesi, bağların polarlığı ve molekül geometrisi ile belirlenir.
• Su (H₂O) gibi polar moleküller, hidrojen bağları oluşturabilir.
• Oksijen (O₂) ve metan (CH₄) gibi moleküller apolar yapıdadır.
• Elektron egatiflik farkı, bağ polarlığını etkileyen temel faktördür.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Ayşe, laboratuvarda farklı moleküllerin polarlığını incelemek için bir deney yapıyor. Deneyde CO₂, H₂O, NH₃ ve CH₄ moleküllerini inceliyor. Ayşe'nin gözlemlediği moleküllerden hangisi apolar yapıdadır?
A) CO₂
B) H₂O
C) NH₃
D) CH₄
E) Hem A hem D
Çözüm: CO₂ (karbon dioksit) lineer bir molekül olduğu için dipol momentleri birbirini sıfırlar ve apolardır. CH₄ (metan) ise simetrik tetrahedral yapıda olduğundan apolardır. Doğru cevap E'dir.

2. soru: Bir kimya öğretmeni tahtaya aşağıdaki molekülleri yazıyor: HCl, BF₃, CCl₄, H₂O. Öğrencilerden hangi molekülün polar olduğunu bulmalarını istiyor. Hangisi doğru seçenektir?
A) HCl ve BF₃
B) CCl₄ ve BF₃
C) HCl ve H₂O
D) Sadece CCl₄
E) Hepsi
Çözüm: HCl (hidrojen klorür) ve H₂O (su) polar moleküllerdir. BF₃ (bor triflorür) trigonal planar simetrik yapıda olduğu için apolar, CCl₄ (karbon tetraklorür) ise simetrik tetrahedral yapıda olduğundan apolardır. Doğru cevap C'dir.

3. soru: Mehmet, bir deneyde farklı sıvıların çözünürlüklerini karşılaştırıyor. Polar bir çözücü olan suya aşağıdaki maddelerden hangisinin daha iyi çözüneceğini tahmin etmesi isteniyor. Hangisi doğrudur?
A) Yağ
B) Oksijen gazı (O₂)
C) Tuz (NaCl)
D) Benzin
E) LPG
Çözüm: Polar çözücüler polar veya iyonik maddeleri çözer. Tuz (NaCl) iyonik bir bileşik olduğu için suda iyi çözünür. Doğru cevap C'dir.

4. soru: Zeynep, elindeki molekül modellerini incelerken bir molekülün polar olup olmadığını belirlemek için hangi özelliğe bakması gerektiğini düşünüyor. Aşağıdakilerden hangisi bir molekülün polar olmasının kesin bir göstergesidir?
A) Molekülün simetrik olması
B) Moleküldeki bağların polar olması
C) Molekülün dipol momentinin sıfırdan farklı olması
D) Molekülün apolar çözücülerde çözünmesi
E) Molekülün kütlesinin büyük olması
Çözüm: Bir molekülün polar olması için dipol momentinin sıfırdan farklı olması gerekir. Bu da moleküldeki polar bağların simetrik olarak dağılmadığını gösterir. Doğru cevap C'dir.

5. soru: Kimya laboratuvarında öğrenciler, farklı moleküllerin elektrik akımını iletme yeteneklerini test ediyor. Hangisi elektrik akımını iletebilir?
A) Saf su (H₂O)
B) Sodyum klorür çözeltisi (NaCl)
C) Karbon tetraklorür (CCl₄)
D) Metan gazı (CH₄)
E) Oksijen gazı (O₂)
Çözüm: Elektrik akımını iletebilmek için iyonların serbestçe hareket edebilmesi gerekir. Sodyum klorür çözeltisi (NaCl) suda iyonlarına ayrıştığı için elektrik akımını iletir. Doğru cevap B'dir.

6. soru: Bir bilim fuarında öğrenciler, polar ve apolar maddelerin etkileşimlerini gösteren bir proje hazırlıyor. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Polar maddeler polar çözücülerde çözünür.
B) Apolar maddeler apolar çözücülerde çözünür.
C) Polar ve apolar maddeler birbiri içinde çözünmez.
D) Su, polar bir çözücüdür.
E) Yağlar, suda çözünür.
Çözüm: Yağlar apolar yapıda olduğu için polar çözücü olan suda çözünmez. Bu nedenle E seçeneği yanlıştır. Doğru cevap E'dir.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf molekül polarlığı test çöz, apolarlık test soruları, yeni nesil kimya testleri, kazanım değerlendirme testi, yazılı hazırlık testleri