Demografik Dönüşüm Süreci ve Nüfus Piramitleri Test Çöz 9. Sınıf Soruları ve Cevapları

9. sınıf coğrafya dersinde işlenen "Demografik Dönüşüm Süreci ve Nüfus Piramitleri" konusu, toplumların nüfus yapısındaki değişimleri ve bu değişimlerin sosyoekonomik etkilerini ele alır. Demografik dönüşüm, doğum ve ölüm oranlarındaki dalgalanmalara bağlı olarak nüfusun yaş gruplarına göre dağılımının nasıl evrildiğini açıklar. Nüfus piramitleri ise bu süreci görselleştirerek genç, yetişkin ve yaşlı nüfusun oranlarını analiz etmemizi sağlar. Bu konu, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin nüfus dinamiklerini karşılaştırmak için temel bir araç sunar.

Özet Bilgi

• Demografik dönüşüm, bir toplumun nüfus yapısının doğum ve ölüm oranlarındaki değişimle evrimleşmesidir.
• 5 aşamadan oluşur: Yüksek doğum/ölüm oranları → Ölümlerin azalması → Doğumların yavaş düşüşü → Düşük doğum/ölüm oranları → Nüfus azalması.
• Nüfus piramitleri, yaş ve cinsiyet dağılımını gösteren grafiklerdir; üçgen, çan ve arı kovanı şeklinde olabilir.
• Gelişmemiş ülkeler geniş tabanlı (genç nüfus), gelişmiş ülkeler dar tabanlı (yaşlı nüfus) piramit sergiler.
• Piramitler, nüfus politikalarının belirlenmesinde ve kaynak planlamasında kullanılır.
• Doğum/ölüm oranları, göçler, savaşlar ve salgınlar piramitleri etkileyen temel faktörlerdir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Aşağıdaki nüfus piramitlerinden hangisi, doğum ve ölüm oranlarının yüksek olduğu, gelişmemiş bir ülkeyi temsil eder?
A) Geniş tabanlı ve hızla daralan piramit
B) Dar tabanlı ve geniş orta kesitli piramit
C) Dikdörtgen şeklinde ve eşit genişlikte piramit
D) Tabanı dar, üst kısmı geniş piramit
E) Tabanı ve üst kısmı eşit genişlikte piramit
Çözüm: Doğru cevap A'dır. Gelişmemiş ülkelerde doğum ve ölüm oranları yüksektir, bu nedenle piramit geniş tabanlı ve hızla daralan bir yapı gösterir.

2. soru: Demografik dönüşüm sürecinin "sanayileşme aşamasında" aşağıdakilerden hangisi gözlemlenir?
A) Doğum oranları artar, ölüm oranları azalır
B) Hem doğum hem de ölüm oranları hızla düşer
C) Doğum oranları sabit kalır, ölüm oranları artar
D) Doğum oranları düşer, ölüm oranları sabit kalır
E) Hem doğum hem de ölüm oranları yüksektir
Çözüm: Doğru cevap A'dır. Sanayileşme aşamasında tıbbi gelişmelerle ölüm oranları düşer, ancak doğum oranları henüz kontrol altına alınmamıştır.

3. soru: Aşağıdaki ülkelerden hangisinin nüfus piramidi, "yaşlı nüfusun fazla olduğu" bir yapıyı yansıtır?
A) Nijerya
B) Hindistan
C) Japonya
D) Brezilya
E) Kenya
Çözüm: Doğru cevap C'dir. Japonya, düşük doğum oranları ve yüksek yaşam standartları nedeniyle yaşlı nüfusun fazla olduğu bir ülkedir.

4. soru: "Genç nüfusun" toplam nüfus içindeki oranının en yüksek olduğu demografik dönüşüm aşaması hangisidir?
A) Geleneksel dönem
B) Sanayileşme dönemi
C) Olgun sanayi dönemi
D) Post-endüstriyel dönem
E) Gerileme dönemi
Çözüm: Doğru cevap B'dir. Sanayileşme döneminde doğum oranları hala yüksek, ancak ölüm oranları düşmeye başladığı için genç nüfus oranı en yüksek seviyededir.

5. soru: Bir ülkenin nüfus piramidinde "orta yaş grubunun geniş" olması, aşağıdakilerden hangisine işaret eder?
A) Yüksek bebek ölüm oranları
B) Göç alan bir ülke olması
C) Doğum kontrol politikalarının başarısı
D) Nüfusun yaşlanmakta olduğu
E) Genç nüfusun azaldığı
Çözüm: Doğru cevap D'dir. Orta yaş grubunun geniş olması, doğum oranlarının düştüğünü ve nüfusun yaşlandığını gösterir.

6. soru: Aşağıdakilerden hangisi, "demografik dönüşüm sürecinin tamamlandığı" bir ülkenin nüfus özelliklerinden biri değildir?
A) Düşük doğum ve ölüm oranları
B) Nüfus artış hızının dengelenmesi
C) Yaşlı nüfus oranının yüksek olması
D) Genç nüfusun toplam nüfusa oranının fazla olması
E) Ortalama yaşam süresinin uzun olması
Çözüm: Doğru cevap D'dir. Dönüşüm tamamlandığında genç nüfus oranı azalır, yaşlı nüfus artar.

7. soru: Bir nüfus piramidinde "içe çökük" bir yapı görülmesi, aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A) Savaş veya salgın gibi nedenlerle belirli yaş gruplarında azalma
B) Yüksek doğum oranları
C) Göç veren bir ülke olması
D) Kadın nüfusunun erkeklerden fazla olması
E) Bebek ölümlerinin azalması
Çözüm: Doğru cevap A'dır. İçe çökük yapı, belirli yaş gruplarında ani nüfus kaybını ifade eder.

8. soru: "Nüfus patlaması" hangi demografik dönüşüm aşamasında gerçekleşir?
A) Geleneksel dönem
B) Sanayileşme dönemi
C) Olgun sanayi dönemi
D) Post-endüstriyel dönem
E) Gerileme dönemi
Çözüm: Doğru cevap B'dir. Sanayileşme döneminde ölüm oranları düşer, ancak doğum oranları henüz kontrol edilemediği için nüfus patlaması yaşanır.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf demografik dönüşüm testi, nüfus piramitleri test soruları, kazanım testleri çöz, yazılı hazırlık testleri, demografi testleri online